Jana Čubrdová

Jana Čubrdová

* 20. 3. 1942, Svitávka (Blansko), Republika Czeska
ceramik, rzeźbiarz

narodowość: czeska
płeć: kobieta

Od trzeciego roku życia mieszkała z rodzicami w Morawskiej Trzebowej. W latach 1961-1965, już jako mężatka, uczyła się w Średniej Szkole Rzemiosł Artystycznych w Brnie u profesorów Jaroslava Lukesa i Františka Šenka (formowanie i modelowanie tworzyw sztucznych) oraz Josefa Pety (technologia ceramiczna). Po ukończeniu studiów została zatrudniona w produkcji ceramicznej Keralit w Litomyślu. Oznaczało to wytoczenie stu identycznych wazonów na zmianę. Tutaj, według jej własnych słów, "próbowała i płakała własną techniką". W latach 1972-1979 była dyrektorem muzeum w Moravskiej Třebovej, potem pracowała jako freelancer. W 1983 r. przez pół roku pracowała w tartaku, w 1984 r. wykonywała wolny zawód, a od marca 1985 r. była laborantką, a później pracownikiem administracyjnym w wodociągach. W latach 1992-1997 pracowała ponownie w Muzeum Morawsko-Terboreckim, potem znów jako freelancer. Od lat 90. zajmuje się rysunkiem i malarstwem.
Ceramiczne prace Jany Čubrdovej to rzeźby kameralne, składające się najczęściej z segmentów toczonych na kole. Niewielka część rzeźb jest "zbudowana", bez pomocy koła lub czasem tylko z wstawionymi toczonymi detalami. Rzeźby mają wysokość od 15 do 100 cm. Do lat 90. ceramika była sztywno patynowana i tylko rzadko lub w detalu szkliwiona, potem stopniowo dodawano coraz więcej kolorów. Do samochodów używała sprayów z kolorowymi metalikami, które bardziej jej odpowiadały niż tradycyjne szkliwa. Pomysły, utrwalone w niewielkich rysunkach, najczęściej były realizowane szybko, a niektóre z poważniejszych rzeźb potrzebowały kilku lat, by dojrzeć do ostatecznej formy. Tytuły poszczególnych rzeźb stanowią doskonały klucz do ich duchowego uchwycenia, niezależnie od tego, czy są to prace o treści konkretnej czy abstrakcyjnej. W jej obszernym rejestrze tematycznym nie brakuje kobiecych czułości czy popiersi lub wykręcanego portretu, czasem przezabawnie karykaturalnego. W kilku rzeźbach manifestuje się, choć czasem bardzo potajemnie, relacja między zasadą męską i żeńską. Przełom lat 70. i 80. pokazuje wówczas jej gotowość do operowania monumentalnymi dziełami zarówno we wnętrzach, jak i w plenerze. Tworzy również poważne prace w stiuku i sztucznym kamieniu. Tytuły głównych utworów pozwalają na głębokie wnioskowanie o ich przesłaniu. Po 1990 roku J. Čubrdová zaczęła poświęcać się malarstwu, gdyż praca z ciężką gliną sprawia jej trudność. Ostatecznie porzuciła rysunki w formacie A4, ponieważ nie były wystarczająco precyzyjne według jej drobiazgowych standardów. Jednak "bazgranie" rysunków na komputerze ją zaintrygowało. Do swoich obrazów próbowała wykorzystać rozlane farby. Często jako bazę stosuje sololit o wymiarach 50 x 45 cm. Obecnie poszukuje nowych środków wyrazu w technice kolażu, wycinanie i składanie różnych kształtów mocno przypomina jej początkowy proces tworzenia rzeźb ceramicznych.
Jana Čubrdová odczuwa najwyższe piękno w okresie spokoju psychicznego, co tylko częściowo widać w jej pracach rzeźbiarskich, natomiast nastroje w jej obrazach są według niej znacznie bardziej bezpośrednie. We wszystkich jej pracach rzeźbiarskich i malarskich widać, jak postrzega swoje otoczenie, a raczej jak ono odnosi się do niej.
Radovan Zejda, 2018/05
-
Realizacje monumentalne i architektoniczne
1979 Wszechświat, stiukowa płaskorzeźba, Symulator lotu w Pardubicach
1979 Ryba, relief z ceramiki szkliwionej, winiarnia Neptun w Brnie
1980 Chusta, rzeźba z wypalanej gliny, Sala żałobna w Morawskiej Trzebowie
1980 Lot, szkliwiona mozaika ceramiczna, lotnisko w Starym Mieście
1981 Rzeka, rzeźba ze sztucznego kamienia, Zakłady Cementowo-Wapienne w Hranicach
1981 Spowiedź, relief stiukowy, Sala ceremonialna w Buchlovicach
1982 Wzrost, rzeźba, ceramika szkliwiona, osiedle Brno - Soběšická
1982 Ptak, rzeźba, ceramika szkliwiona, osiedle Brno - Soběšická
1985 Wschód słońca, relief, sztuczny kamień, Powiatowy Komitet Narodowy w Hodoninie
1988 Kwiat, gniazdo, słońce, rzeźba, glina wypalana, Miejski Komitet Narodowy Moravská Třebová
1989 Rzeźba żałobna, sztuczny kamień, nagrobek rodziny Štourač, Moravská Třebová
1990 Rzeźba żałobna, sztuczny kamień, nagrobek rodziny Korčák, Brno
1991 Rzeźba żałobna, sztuczny kamień, nagrobek rodziny Golov, Třebařov
2003 Słoneczna Panna, rzeźba, wypalana glina, rodzina Komarków, Moravská Třebová


Wystawy indywidualne:
1972 Moravská Třebová, Muzeum Miejskie
1974 Ceska Trebova, sala wystawowa KPVU
1974 Mohelnice, Muzeum Miejskie
1977 Svitavy, OMDH
1977 Moravská Třebová, Muzeum Miejskie
1979 Brno, Praca
1982 Moravská Třebová, Muzeum Miejskie
1997 Praga, Muzeum Policji Republiki Czeskiej, rzeźby ceramiczne
2008 Moravská Třebová, wystawa retrospektywna w Szkole Łacińskiej, Sala Wystawowa Welen
Wspólne wystawy:
1968 Litomyšl, Powiatowe Muzeum Historii Lokalnej
1970, 1971-1978, 1985-1987 Svitavy, Muzeum Okręgowe, coroczne pokazy artystów
1972 Moravská Třebová, Muzeum Miejskie, z Janem Jelinkiem (monotypy)
1974 Mohelnice, Muzeum Miejskie, z kolekcją Ex libris
1976 Pardubice, Muzeum Czech Wschodnich, Sztuka walki
1976 Muzeum Chrudim, wystawa regionalna drewno - tkanina - ceramika
1977 Muzeum Miejskie Moravská Třebová, z Inge Popelkovą (rysunki)
1979 Brno, Praca, z Jiřiną Hartingerovą-Tobolíkovą (grafiki) i Evą Brožovą (rzeźby)
1979 Česká Třebová, sala wystawowa, Ceramika '79
1980 Piešt'any, Piešt'any Park Rzeźba
1980 Brno, Dom Sztuki, artyści regionu południowomorawskiego w 35. rocznicę wyzwolenia
1982 Moravská Třebová, Muzeum Miejskie, z Karelem Oberthorem (grafika) i Zuzaną Oberthorą-Popelką (malarstwo)
1985 Moravská Třebová, JKP ROH, Artyści Kraju Morawsko-Trebowskiego
1986 Moravská Třebová, Muzeum Miejskie, z Marią Ploteną (zdjęcia porysowane)
1987 Třebíč, Malowany dom, Dziewięciu morawskich ceramików
1989 Trenczyn, Galeria Regionalna im. M. A. Bazovskiego, Biennale współczesnej czechosłowackiej rzeźby kameralnej
1990 Náchod, Galeria Sztuk Pięknych, z Romaną Rotterovą (grafika)
1990 Litomyšl, Galeria Josefa Matički, Dom Rycerzy, Sztuka Litomyšl
1990 Moravská Třebová, JKP ROH, Artyści z Moravskotřebovsko
7. 1991 MKS Boskovice, z grafiką i malarstwem dr Hany Horskiej
13 - 28 kwietnia 1991, Muzeum Vyškov, Vyškov, 20 morawskich artystów
1995 Svitavy, Miejskie Muzeum i Galeria, z Zdeněkiem Holomym (fotografie)
1998 Moravská Třebová, Muzeum Miejskie, z Vladimírem Čadílkiem (rysunki piórkiem)
2002 Moravská Třebová, Muzeum Miejskie, z Marią Ploteną (obrazy, pastele drapane)
2004 Kolín, Muzeum Regionalne, Związek Artystów Plastyków Kraju Środkowoczeskiego, Spotkanie ceramiczne
2004 Mírov, Koło Kulturalne przy więzieniu Mírov
2006 Moravská Třebová, z Zuzaną Mičkovą (obrazy) i Janem Paďourem (obrazy), kaplica klasztoru Franciszkanów, Welen, Wolne Stowarzyszenie Artystów Morawsko-Trebowskich
2011 Moravská Třebová, Muzeum Miejskie, z Vladimírem Čadílkiem - Wszystko z szuflady
2011 Moravská Třebová, Ladislav z Biblioteki Miejskiej w Boskovicach, rysunki
2017 Moravská Třebová, Laskavárna, obrazy
2017 Moravská Třebová, Muzeum Miejskie, I salon artystów morawsko-trebowskich

Uwagi:
nazwisko rodowe
Štouračová, Jana, 1942-.
zamężna
Paďourová, Jana, 1942-.